Jak rozliczać VAT od umów długoterminowych

Ustalenie momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT wymaga prawidłowego określenia chwili dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. W przypadku czynności długoterminowych, gdy obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych, największy problem stwarza ustalenie momentu wykonania usługi. Spory wywołuje odpowiedź na pytanie, które usługi możemy uznać za wykonane z końcem okresów rozliczeniowych, gdy są ustalane. Natomiast gdy nie mamy określonych okresów rozliczeniowych, powstaje pytanie, czy umowa długoterminowa jest wykonana z dniem jej zawarcia czy zakończenia. Obecnie organy zajmują niekorzystne dla podatników stanowisko.

Zasady powstawania obowiązku podatkowego określają przede wszystkim przepisy art. 19a ustawy o VAT. W przypadku umów długoterminowych najczęściej mają zastosowanie zasady ogólne, ale w niektórych przypadkach możemy ustalić moment wykonania usługi czy dokonania dostawy w szczególny sposób. Dla niektórych czynności długoterminowych obowiązek powstaje w sposób szczególnych, co wyłącza problemy z ustalaniem momentu wykonania usługi czy dostawy.

1.Szczególny moment ustalania obowiązku podatkowego w przypadku umów długoterminowych

Dla niektórych umów długoterminowych obowiązek podatkowy powstaje w szczególny sposób. Ustawodawca wymienia trzy szczególne zasady ustalania obowiązku podatkowego, a tym samym trzy kategorie czynności.

1.1. Czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż z upływem terminu płatności

Na podstawie zawartych pomiędzy kontrahentami umów długoterminowych bardzo często dokonywane są czynności wskazane przepisami art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT (zob. tabelę 1). Obowiązek podatkowy z tytułu tych czynności powstaje w dacie wystawienia faktury, nie później jednak niż z upływem terminu płatności (art. 19a ust. 5 pkt 4 w zw. z art. 19a ust. 7 w zw. z art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy o VAT).

A zatem VAT z tytułu dokonywanych na podstawie umów długoterminowych czynności wskazanych przepisami art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT powinien być rozliczany albo w dacie wystawienia faktury, albo w dacie upływu terminu płatności (zależnie od tego, które z tych zdarzeń nastąpi wcześniej).