Jak lombardy powinny przygotować się na wprowadzenie przepisów o konsumenckich pożyczkach lombardowych

Ustawa o konsumenckiej pożyczce lombardowej (dalej: ustawa) określa zasady udzielania pożyczek pod zastaw przedmiotów, a także reguluje prawa i obowiązki przedsiębiorców i konsumentów w tym zakresie. W ustawie uregulowano również zasady wykonywania działalności lombardowej oraz skutki niewywiązania się z obowiązków przez przedsiębiorców wykonujących tę działalność. Ustawa wejdzie w życie 7 stycznia 2024 r., jednak już teraz prowadzący działalność lombardową powinni się z nią zapoznać, nakłada bowiem na nich bowiem nowe obowiązki. W artykule przedstawiamy także, jakie kary grożą za naruszenie ustawy. 

Sprawdź, czy nadal możesz prowadzić działalność lombardową

Dla przedsiębiorców istotne jest to, że ustawa określa szczegółowe zasady dotyczące prowadzenia działalności lombardowej. W związku z tym w niektórych przypadkach od przedsiębiorców prowadzących lombardy może być wymagana zmiana formy prowadzenia działalności lub podwyższenie kapitału. Lombardy staną się działalnością regulowaną, dlatego przedsiębiorcy będą musieli ubiegać się o wpis do odpowiedniego rejestru.

Forma prowadzenia działalności. Nowością jest to, że działalność lombardowa będzie mogła być prowadzona wyłącznie przez spółki z o.o. lub spółki akcyjne. Firma takich spółek będzie mogła zawierać dodatkowe oznaczenie „lombard” – art. 35 ust. 2 ustawy. Oznaczenie to może być używane tylko przez przedsiębiorców wykonujących działalność lombardową. Spółki z o.o. działające jako lombardy będą miały obowiązek posiadania minimalnego kapitału zakładowego w wysokości co najmniej 50 000 zł – art. 35 ust. 4 ustawy. Tym samym takie spółki muszą posiadać znacząco wyższe kapitały niż zwykłe sp. z o.o., w których kapitał powinien wynosić co najmniej 5000 zł (zob. art. 154 Ksh). W przypadku lombardów kapitał spółki będzie musiał być pokryty wyłącznie wkładem pieniężnym. Środki na pokrycie kapitału zakładowego nie mogą pochodzić z kredytu, pożyczki, emisji obligacji lub ze źródeł nieudokumentowanych – art. 35 ust. 5 ustawy.

Po 7 stycznia 2024 r. przedsiębiorcy, którzy już są wpisani do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej lub Krajowego Rejestru Sądowego i którzy używają oznaczenia „lombard” w swojej nazwie, będą musieli dokonać zmiany nazwy swojej firmy dostosowując jej brzmienie do nowych przepisów (art. 58 ustawy). Przedsiębiorcy, którzy są już wpisani do Krajowego Rejestru Sądowego, a ich wniosek o wpis do rejestru zostanie odrzucony, będą mieli 7 dni na dokonanie zmiany nazwy swojej firmy i wykreślenie z niej słowa lombard. Wniosek o zmianę wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego nie podlega opłacie sądowej ani opłacie za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Rejestr przedsiębiorców wykonujących działalność lombardową. Zgodnie z ustawą działalność lombardowa będzie działalnością regulowaną, co oznacza, że będzie wymagać wpisu do rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność lombardową. Za dzień rozpoczęcia działalności przez przedsiębiorcę wykonującego działalność lombardową uważa się za dzień dokonania wpisu do rejestru – art. 37 ust. 2 ustawy. Rejestr ma być udostępniony w formie elektronicznej, a nadzór nad nim zostanie powierzony Komisji Nadzoru Finansowego. Składanie wniosków o rejestrację będzie odbywać się elektronicznie, a opłata za dokonanie wpisu wyniesie 600 zł (art. 42 ust. 1 ustawy). Wprowadzenie rejestru przedsiębiorców udzielających pożyczek lombardowych umożliwi KNF kontrolę nad ich działalnością i pozwoli na wyeliminowanie nieuczciwych praktyk.

Przedsiębiorcy, którzy będą wykonywać tę działalność w dniu wejścia w życie ustawy, czyli 7 stycznia 2024 r. (art. 60 ustawy), będą mogli kontynuować swoją działalność przez kolejne 6 miesięcy bez spełnienia wymogu uzyskania wpisu do rejestru. Jeżeli złożą wniosek o wpis do rejestru w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, będą mogli po upływie tego terminu wykonywać dalej działalność bez wpisu do tego rejestru do dnia prawomocnego rozpatrzenia wniosku o wpis (art. 57 ustawy).

Sprawdź, czy możesz zawrzeć umowę konsumenckiej pożyczki lombardowej

Konsumenckie pożyczki lombardowe będą mogły być zawierane tylko przez przedsiębiorców wykonujących działalność lombardową. Warto zauważyć, że przepisy ustawy nie będą miały zastosowania do banków, oddziałów banków zagranicznych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (art. 2 ustawy). Tym samym takie podmioty nie będą mogły udzielać konsumenckich pożyczek lombardowych.

Przygotuj procedurę zawarcia i opracuj wzór konsumenckiej pożyczki lombardowej

Jeżeli przedsiębiorca będzie mógł po wprowadzonych zmianach prowadzić lombard, to powinien wziąć pod uwagę, że ustawa wprowadzi kilkanaście obowiązkowych elementów informacji o umowie, które muszą zostać przekazane klientowi przed jej zawarciem – art. 7 ustawy. Informacje o umowie przekazywane klientowi będą musiały znaleźć się na trwałym nośniku, czyli np. pliku do pobrania albo w formie papierowej. 

Ważne!

Formularz informacyjny dotyczący umowy konsumenckiej pożyczki lombardowej stanowi załącznik do ustawy.

Informacje te mają umożliwić konsumentowi dokładne zapoznanie z zasadami udzielania pożyczek lombardowych oraz zapewnić mu pełną ochronę jego interesów. Wśród przekazywanych informacji są między innymi: nazwa, siedziba i adres przedsiębiorcy, numer rejestrowy przedsiębiorcy w rejestrze przedsiębiorców wykonujących działalność lombardową, sposób ustalania kwoty pożyczki, termin i sposób jej wypłaty, koszty pożyczki z wyodrębnieniem ich poszczególnych składników, kwota do spłaty oraz zasady i terminy jej zapłaty. Konsument zostanie również poinformowany o skutkach braku zapłaty całkowitej kwoty do spłaty oraz o sposobie ustanowienia zabezpieczenia lombardowego.

Sama umowa konsumenckiej pożyczki lombardowej będzie zawierana w formie pisemnej pod rygorem nieważności (art. 8 ustawy). Ustawodawca w art. 10 ustawy określił szczegółowo obowiązkowe elementy umowy. Do umowy konsumenckiej pożyczki lombardowej będzie należało dołączyć zdjęcie przedmiotu zabezpieczenia lombardowego.

Pewne odrębności pojawią się przy umowach konsumenckiej pożyczki lombardowej zawieranej na odległość. Przedsiębiorcy zawierający tego rodzaju pożyczki powinni zapoznać się z rozdziałem 3 ustawy.

Jakie są kary i sankcje za naruszenie przepisów ustawy

W przypadku niedopełnienia nowych obowiązków przedsiębiorcy będą musieli liczyć się z wysokimi karami. Przewidzianą w ustawie wysokość kar za naruszenia przepisów przedstawiamy w tabeli.

Tabela. Sankcje dla naruszających przepisy ustawy

O czym warto pamiętać w związku z wejściem w życie ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej

Przedsiębiorcy prowadzący lombardy powinni: 

1. sprawdzić, czy nadal spełniają wymogi prawa do prowadzenia działalności lombardowej zgodnie z nowymi przepisami. Przedsiębiorcy, którzy już posiadają oznaczenie „lombard” w nazwie swojej firmy, a zrezygnują z prowadzenia tej formy działalności lub nie spełnią wymogów ustawowych, będą musieli dostosować nazwę swojej firmy do nowych przepisów,
2. ocenić, czy wymagana jest od nich zmiana formy prawnej działalności, na przykład przekształcenie w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółkę akcyjną,
3. jeśli nie spełniają minimalnego kapitału zakładowego w wysokości 50 000 zł, powinni podjąć działania, aby ten kapitał podwyższyć,
4. przygotować procedurę przekazywania informacji konsumentom przed zawarciem umowy,
5. przeszkolić pracowników z nowych obowiązków wprowadzonych ustawą. Poza przekazywaniem informacji do umowy konsumenckiej pożyczki lombardowej będzie należało dołączyć zdjęcie przedmiotu będącego zabezpieczeniem lombardowym,
6. stworzyć wzór umowy konsumenckiej pożyczki lombardowej, który będzie zawierać wszystkie wymagane elementy określone w ustawie i spełnić wymogi określone ustawą co do odsetek,
7. monitorować moment rozpoczęcia wpisów do rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność lombardową. Przedsiębiorcy prowadzący działalność lombardową w dniu wejścia w życie ustawy (czyli 7 stycznia 2024 r.) będą mieli 6 miesięcy na kontynuowanie swojej działalności bez wpisu do rejestru. Po tym okresie będą musieli uzyskać wpis, aby dalej prowadzić lombard. 

Sławomir Biliński

prawnik, redaktor „MONITORA księgowego”, ekspert podatkowy, autor licznych publikacji z prawa podatkowego i gospodarczego